W 2011 r. dzień 1 marca został ustanowiony świętem państwowym –
Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Jest to święto,
honorujące i upamiętniające żołnierzy polskiego podziemia
antykomunistycznego i antysowieckiego działającego w latach 1944 – 1963 w
obrębie przedwojennych granic RP.
Żołnierze Wyklęci – działający w ramach powojennego podziemia
antykomunistycznego i antysowieckiego pozostali wierni złożonej
przysiędze żołnierskiej i bezkompromisowi w kwestii współpracy z
władzą komunistyczną. Propaganda PRL określała ich mianem faszystów i
pospolitych bandytów.
Zostali pozbawieni wszelkich praw, tropieni po lasach, więzieni,
mordowani w katowniach Urzędu Bezpieczeństwa oraz Informacji
Wojskowej. Liczbę członków wszystkich organizacji i grup
konspiracyjnych szacuje się na 120-180 tysięcy osób. Walczyli nie
tylko na terenach obecnej Polski, ale również Kresach Wschodnich,
wchodzących w skład II RP zagarniętych przez Sowietów po konferencji
jałtańskiej.
Ostatni znany z imienia oficer, dowódca oddziału walczącego na
Kresach por. Anatol Radziwonik „Olech” poległ w walce z NKWD 12 maja
1949 roku na terenach dzisiejszej Białorusi. Ostatni Żołnierz Wyklęty –
Józef Franczak „Lalek” zginął walce zastrzelony podczas obławy w
Majdanie Kozic Górnych pod Piaskami w dawnym woj. lubelskim 21
października 1963 roku. Wszyscy Żołnierze Wyklęci, a szczególnie ich
dowódcy ponieśli ofiarę życia lub zdrowia. W latach 1944-1956,
według ciągle niepełnych danych, z rąk polskich i sowieckich
komunistów zginęło prawie 9 tysięcy żołnierzy podziemia
niepodległościowego, wykonano ponad 4 tysiące wyroków śmierci na
polskich patriotach.